DEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü’ne Bilim Sınavları Jürilerinin Değiştirilmesi Hakkında Yazı Yazdık

Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde bu hafta yapılacak lisansüstü bilim sınavları için oluşturulan jürilerde akademik teamüllere, nesnel ve objektif kriterlere ve Anabilim Dalı Başkanlıklarının önerilerine riayet edilmeksizin değişiklikler yapıldığı bilgisi ulaşmıştır. Bu konuyla ilgili Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü’ne yazdığımız yazı şu şekildedir:

“Bu hafta gerçekleştirilecek olan Yüksek Lisans ve Doktora programlarının bilim sınavları için oluşturulan jürilerde akademik teamüllere, nesnel ve objektif kriterlere ve Anabilim Dalı Başkanlıklarının önerilerine riayet edilmeksizin değişiklikler yapıldığı bilgisi ulaşmıştır. Öncesinde EBYS üzerinden yollanan listelerin değiştirilmesi hususunda, informal kanallar üzerinden Anabilim Dalı Başkanlarına “baskı” yapıldığı ve “yetki” gaspı anlamına gelecek şekilde yeni listeler verildiği yönünde farklı birimlerden şikâyetler gelmiştir.

Bahsi geçen uygulama, oluşturulan yeni listelerin ehliyet ve liyakatına ilişkin soru işaretlerini arttırarak kurumun itibarına zarar vermektedir. Yenileştirilen listedeki bazı isimlerin unvan, çalışma alanı ve dahi bağlı oldukları anabilim dallarının; ilgili sınavla alakası olmadığı hususunda ciddi iddialar mevcuttur.

5000’den fazla adayın gireceği bilim sınavı öncesi tesis edilen ilgili “idari” tasarrufların, hukuka ve hakkaniyete uygunluğu hususunda yoğun şüphe ve kuşkular ortaya çıkmıştır. İkna edici ve somut gerekçeler olmaksızın ve teamüllere aykırı şekilde gerçekleşen bu değişikliklerin; sınavların “bilimselliğine” ve adayların sahip olduğu “hukuki güvencelere” gölge düşüreceği açıktır. Bu nedenlerle ortaya çıkacak muhtemel bir ihtilafta ya da ihmal tespitinde İdari sorumluluğunuz doğacaktır.

İlgili mevzuat ve yargı kararları, jüri üyelerinin tesisi ve yetkinlikleri hususunda siz yöneticilere sorumluluklar yüklemektedir. Bu nedenle oluşturulan jürilikler ve gerçekleştirdikleri sınavlar, “hukuka ve kamu görevi gereklerine uyarlık” kapsamında ihbar ve şikâyet üzerine adli denetime tabiidir. Bu kapsamda:

1. Türkiye Cumhuriyeti Devletinin temel niteliklerinden olan “hukuk devleti” ilkesi, vatandaşlarına hukuk güvenliğini sağlayan, idarenin hukuka bağlılığını amaç edinen, buna karşılık kamu gücünün sınırsız, ölçüsüz ve keyfi kullanılmasını önleyen en önemli unsurlarından biridir.
2. Ölçme ve değerlendirme işlemlerinde objektif kurallar çerçevesinde; işin ehline verilmesi ve hak etme kavramı yatmakta olup, kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesinin tek güvencesinin de hizmetin yetişmiş, ehil kamu görevlilerince yerine getirilmesidir.
3. “Ehil ve yetişmiş” kamu görevlileri eliyle yürütülmesi şartına bağlı gerçekleştirilecek sınavların; kariyer ve liyakat ilkelerine uygun, objektif ve aynı zamanda yetki, şekil, sebep, konu ve maksat unsurları yönünden yargısal denetime imkân tanıyacak şekilde yapılması esastır.

Bahsi geçen hukuki normlara ve yargı içtihatlarına atıfla, sınav jürilerinin tesisi işlemindeki sınır ve sorumluluklarınızı hatırlatarak kuşku ve soru işaretlerine mahal bırakmayacak şekilde; yolsuzluk izlenimi vermeyecek, informal mekanizmalardan arındırılmış, şeffaf, hesap verebilir ve ehliyet ile liyakat ilkelerine uygun hareket edilmesi hususundaki beklentimizi bildiririz. Bu kapsamda Anabilim Dallarından gelen jüri tekliflerinin Enstitü tarafından kabulünü, istisnai durumlardaki ret kararının ise gerekçeleriyle birlikte yazılı olarak bildirilmesini talep etmekteyiz. Aksi bir tutum, idari yetkinin “keyfi” kullanıldığı ve “iyi niyet ile objektiflik” ilkelerine riayet edilmediği sonucunu doğurur.”